Depressie/Depressief

Verschijnselen

Bij een depressie is de stemming abnormaal verlaagd. Er is dan sprake van een pathologische (=ziekelijke) daling van de stemming. Het is natuurlijk moeilijk om precies te zeggen waar de grens ligt tussen normale en een abnormale daling van de stemming. De overgang verloopt namelijk geleidelijk, net zoals de dag geleidelijk overgaat in de nacht. Toch wil men die grens graag zo nauwkeurig mogelijk aangeven. Hoe weet je anders of er wel of geen sprake is van een psychiatrische ziekte? Want net als ieder ziekte, zal ook een psychiatrische ziekte behandeld moeten worden. En gelukkig is dat bij een depressie bijna altijd ook goed mogelijk!

Bij een depressie kunnen zich erg veel verschillende verschijnselen voordoen. Het aantal en de aard hiervan kan van persoon tot persoon verschillen. Het is dan ook niet vreemd dat een depressie vaak kortere of langere tijd niet als zodanig wordt herkend.

Ondanks alle mogelijke verschillen zijn er twee verschijnselen die min of meer als kenmerkend beschouwd kunnen worden. Dat zijn de depressieve stemming en het feit, dat iemand nergens meer plezier aan kan beleven. Die twee kenmerken moeten beide aanwezig zijn, voordat er van een depressie gesproken mag worden. Hoe meer andere verschijnselen verder nog aanwezig zijn, des te ernstiger is de depressie.

Symptomen depressie

Depressieve stemming
Tijdens een depressie is er altijd sprake van een continu verlaagde stemming, waarbij ernstige bedroefdheid, pessimisme en gebrek aan zelfvertrouwen overheersen. Mat, down, neerslachtig, rot of in de put zitten. Alles wordt negatief ervaren. Soms zijn er huilbuien, maar meestal heeft men alleen maar het gevoel dat men moet huilen.

Geen plezier kunnen beleven
Niet meer kunnen genieten. Het gevoel hebben dat je geen gevoel meer hebt.

Interesseverlies
Minder of helemaal geen belangstelling meer voor alledaagse dingen zoals werk en hobby’s, kontakten met vrienden en familie vermijden.

Slaapstoornissen
Moeite hebben met in slaap te komen. Of na twee uur slapen alweer wakker worden en dat kan zich dan ook nog herhalen. Vaak wordt je ‘s morgens vroeg rond 4 of 5 uur wakker en dan ben je klaar wakker en val je niet meer in slaap. Wel heb je het gevoel dat je niet bent uitgerust. In enkele gevallen kan het voorkomen dat je juist meer slaapt.

Eetstoornissen
Verminderde eetlust kan optreden, met als gevolg gewichtsverlies. Omgekeerd kan ook enorme vreetbuien kunnen zich aandienen. Dan is een gewicht toename het gevolg.

Concentratieproblemen
Vaak is het moeilijk om de aandacht bij iets vast te houden. Het lezen van een boek lukt vaak haast niet meer. Televisie uitzendingen kunnen langs je heen gaan.

Dagschommelingen
Depressieve mensen kunnen meestal ’s morgens niet op gang komen. Omdat ze opzien tegen elke nieuwe dag. Vaak kan je je aan het einde van de dag beterde voelen. ’s Avond kan je je dan op je best voelen en niet meer voorstellen hoe depressief je ’s ochtends was. Het kan ook voorkomen dat je je ’s avond slechter voelt dan ’s morgens. Dit heet dan een omgekeerde dagschommeling. Er zijn ook mensen die de hele dag door dezelfde stemming ervaren. Voor hen is de hele dag één grote grijze massa.

Traagheid of juist onrust
Bij veel mensen die depressief zijn, gaat het spreken, het denken en het bewegen traag en langzaam. Een depressief iemand zit vaak in dezelfde houding, is bewegingloos, iets wat men een tijd kan volhouden.Mensen met een ernstige depressie hebben meestal geen behoefte

om uit zichzelf te spreken. Vaak reageert men alleen nog met ja of nee. De omgeving vind vaak dat je de woorden eruit moet trekken. Alles verloopt traag, het denken maar ook de tijdsbeleving. Een minuut duurt voor een depressief iemand wel een uur, een uur duurt een dag en een dag duurt bijna een jaar. Daartegen over kan een depressief iemand juist heel onrustig en ongedurig zijn, loopt heen en weer en kan snel geïrriteerd zijn.

Gespannenheid
Depressieve mensen voelen zich vaak erg gespannen. Men klaagt dan vaak over hoofdpijn, in de vorm van een bandgevoel om het hoofd, of over hoofdpijn die vanuit de nek omhoog trekt. Je kunt ook last hebben van buikpijn of een drukkend gevoel op de maag. Soms kan de spanning zelfs aanleiding zijn voor een paniekaanval, ook wel een hyperventilatie aanval.

Angstklachten
Depressieve mensen kunnen angst hebben om een aanval van hyperventilatie of een paniek aanval te krijgen. Dit kan er weer toe leiden dat ze bepaalde situaties of mensen gaan vermijden. De straat op gaan of zelfs alleen zijn wordt dan als angstig ervaren. We spreken dan van fobische klachten.

Energieverlies
De fut is eruit, geen energie hebben om iets te doen. ‘s Morgens bij het opstaan je al moe voelen, de neiging om te blijven liggen is erg groot. Voor de omgeving is dit moeilijk te begrijpen wat snel spanning binnen je relatie of gezin te weeg brengt.

Verminderd zelfgevoel
Mensen die depressief zijn hebben vaak een lage dunk van zichzelf. Ze hebben continu het gevoel dat ze tekort schieten en falen.

Denken erg min over zichzelf, vinden zich bijvoorbeeld niet aantrekkelijk.

Schuldgevoelens
Depressieve mensen kunnen zichzelf voortdurend verwijten maken over dingen die in het verleden zijn gebeurd. Ook vind men het ontzettend bezwaarlijk dat er zoveel mensen zijn, bijvoorbeeld familie die proberen te helpen.

Stoornis in het denken
Mensen met een depressie denken vaak alleen nog aan hun probleem. Piekert aan één stuk door en dan vaak over steeds weer het zelfde.

Besluitenloosheid
Depressieve mensen lukt het vaak niet om beslissingen te nemen. Ze gaan twijfelen aan de meest eenvoudige en elementaire dingen, die voorheen geen problemen opleverden.

Dwanggedachten
Een depressief iemand kan last hebben van gedachten, die iedere keer als het ware aan hem opgedrongen worden. Het lukt je dan niet die gedachten uit je hoofd te krijgen. Vaak zijn dit gedachten aan de dood, ondergang of seksualiteit.

Denken aan de dood
Voor veel mensen met depressiviteit hoeft het leven niet meer. De één denkt daar continu aan de ander heel af en toe dit verschilt per persoon. Uitingen over zelfmoord en dood willen moeten altijd serieus genomen worden. Het zijn noodsignalen vanuit pure wanhoop en machteloosheid.

Lichamelijke klachten
Samen met je depressiviteit kun je ook nog eens last hebben van lichamelijk klachten. Klachten als vermoeidheid, hoofdpijn, onverklaarbare pijnklachten.

Maar mensen met een depressie kunnen ook last hebben van een droge mond, maagpijn, trage stoelgang, problemen met urineren en menstruatiestoornissen. Raadzaam is wel om bij aanhoudende klachten de huisarts te bezoeken.

Libidoverlies
Bijna alle mensen die aan depressiviteit lijden hebben in meer of mindere maten last van libidoverlies. Dat wil zeggen dat je geen zin meer in seks hebt of geen plezier er meer aan kan beleven. Bij mannen kan dit ook leiden tot impotentie problemen. Net als bij de eerdere genoemde lichamelijke klachten hebben mensen bij seksuele problemen niet altijd meteen in de gaten dat het om een depressie gaat. Vaak als de depressie verdwijnt, verdwijnen deze klachten ook weer. Als dit niet het geval is, dan is er vaak een andere oorzaak, bijvoorbeeld relatieproblemen of een lichamelijke oorzaak.

Wanneer is er sprake van een depressie?

Iemand lijdt aan een depressieve stoornis wanneer je gedurende tenminste twee weken, bijna elke dag en bovendien gedurende het grootste deel van de dag last hebt van minimaal vijf van de eerdergenoemde verschijnselen. Niet alle symptomen hoeven bij een depressief iemand aanwezig te zijn. Wel moeten aanwezig zijn de depressieve stemming en het opvallende verlies van interesse of plezier in bijna alle activiteiten.

Behandeling

De huisarts is de aangewezen persoon om naar toe te gaan wanneer je het idee hebt dat je aan een depressie lijdt. De huisarts kan dan bekijken of er sprake is van een depressie. De huisarts kan enkele gesprekken met je voeren die soms al verlichting geven en die eventueel in combinatie met medicijnen. Het praten moet altijd op de voorgrond staan! Het is dus praten en eventueel pillen. Meestal zal de huisarts de behandeling beginnen en ook afmaken. Bij mensen waarbij de depressie langer duurt of ernstiger is, is doorverwijzen noodzakelijk. Dit kan zijn naar een counsellor, psycholoog, psychotherapeut of psychiater.